Άρθρα

Υποκινούμενοι από τις συνεχείς ερωτήσεις πελατισσών μας, των ερωτήσεων που υποβάλλονται στο forum του gyn.gr, αλλά και της έλλειψης σχετικής βιβλιογραφίας στο ελληνόφωνο Διαδίκτυο, θα προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε στο παρόν άρθρο ορισμένες αλήθειες και μύθους που αφορούν στο ουρεόπλασμα.
Τα μυκοπλάσματα (στα οποία ανήκει και το ουρεόπλασμα), είναι μια ομάδα μικροοργανισμών, κάπου μεταξύ των βακτηριδίων και των ιών, που τους συναντούμε πολύ συχνά στο επιθήλιο των αεροφόρων οδών και του γεννητικού συστήματος. Τα μυκοπλάσματα του γεννητικού συστήματος είναι τα Mycoplasma fermentans, Mycoplasma primatum, Mycoplasma hominis, Mycoplasma genitalium, and Ureaplasma urealyticum (ουρεόπλασμα). Τα Mycoplasma hominis και Ureaplasma urealyticum κατά την τελευταία 25ετία έχουν συσχετισθεί με μια πληθώρα κλινικών καταστάσεων όπως η γέννηση νεογνών με μικρό βάρος γέννησης, αυτόματες αποβολές, γέννηση νεκρών εμβρύων, επιλόχειες (δηλαδή μετά τον τοκετό - στη λοχεία) λοιμώξεις, χοριοαμνιονίτιδα, υπογονιμότητα και φλεγμονώδη πυελική νόσο.
Καταρχήν θα πούμε πως το ουρεόπλασμα είναι τόσο συχνό, ώστε το βρίσκουμε περίπου στο ένα τρίτο (30%) όλων των νεογέννητων κοριτσιών! Μετά την εφηβεία, η προσβολή από ουρεόπλασμα συμβαίνει κυρίως μέσω σεξουαλικών επαφών.
Δεν υπάρχει κολπίτιδα από ουρεόπλασμα. Αυτό συνυπάρχει πολύ συχνά σε κολπίτιδες άλλης αιτιολογίας (κυρίως από gardnerella vaginalis και διάφορα αναερόβια μικρόβια). Όπως αναφέρεται και στο κλασικό πλέον γερμανικό σύγγραμα Μαιευτικής και Γυναικολογίας «Frauenheilkunde των Feige, Rempen, Wuerfel, Caffier και Jawny» οι μικροοργανισμοί αυτοί είναι μόνο «δυνητικά παθογόνοι», δηλαδή χορηγείται θεραπεία μόνο εάν υπάρχουν συμπτώματα, σε αντίθεση με τους στρεπτόκοκκους τύπου Α, τους γονόκοκκους ή τα χλαμύδια, στα οποία χορηγούμε πάντοτε θεραπεία. Δηλαδή μια καλλιέργεια που έδειξε ουρεόπλασμα (ή gardnerella, εντερόκοκκους, στρεπτόκοκκους τύπου Β κλπ) δε σημαίνει σώνει και καλά πως πρέπει να χορηγήσουμε αγωγή. Το πρόβλημα μάλλον θα λυθεί από μόνο του εάν αφήσουμε τον κόλπο στην ησυχία του!

Ουρεόπλασμα και εγκυμοσύνη

Αν και το ουρεόπλασμα έχει ενοχοποιηθεί ήδη από τη δεκαετία του 1960 για αυτόματες αποβολές στις έγκυες (επειδή βρέθηκε σε υλικό αποβολών), δεν έχει επιβεβαιωθεί μια αιτιολογική συσχέτιση. Και αυτό επειδή είναι πιθανότερη η επιμόλυνση του υλικού με το ουρεόπλασμα, κατά τη διέλευση από τον τράχηλο και τον κόλπο.
Εάν μελετήσει κανείς προσεκτικά τη διεθνή βιβλιογραφία, θα διαπιστώσει πως τα στοιχεία που συσχετίζουν το ουρεόπλασμα με τις αποβολές παρουσιάζουν πολλά τρωτά σημεία.
Το να προσβληθεί ένα τελειόμηνο νεογνό από ουρεόπλασμα (ή άλλο μυκόπλασμα) κατά τη διάρκεια του τοκετού από την επαφή του με τον κόλπο της μητέρας, δε θεωρείται γενικά ως αιτία πρόκλησης.σοβαρής λοίμωξης, τουλάχιστον στα περισσότερα νεογνά.

Ουρεόπλασμα και πυελική φλεγμονή

Το ουρεόπλασμα έχει απομονωθεί μόνο περιστασιακά από σάλπιγγες γυναικών με πυελική φλεγμονή (φλεγμονώδη νόσο της πυέλου - pelvic inflammatory disease). Πειραματικές προσπάθειες να προκληθεί σαλπιγγίτιδα με ουρεόπλασμα σε πιθήκους δεν απέδωσαν. Συνεπώς, τονίζω πως ο παθογενετικός ρόλος του ουρεοπλάσματος αν όχι ανύπαρκτος, είναι εν πάσει περιπτώσει μικρός. Δηλαδή, το ουρεόπλασμα δεν προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις.

Ουρεόπλασμα και υπογονιμότητα

Σε ότι αφορά στο ρόλο του ουρεοπλάσματος στην υπογονιμότητα, αρκεί να πούμε πως σε σειρά μελετών, ουρεόπλασμα απομονώθηκε στο ίδιο ποσοστό, τόσο στα γόνιμα όσο και στα υπογόνιμα ζευγάρια. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν πως ελλείψει στοιχείων, η αναζήτηση ουρεοπλάσματος ή άλλου μυκοπλάσματος στα πλαίσια διερεύνησης της υπογονιμότητας, δε θεωρείται απαραίτητη.

Πρόληψη

Η χρήση προφυλακτικού ελαττώνει τη συχνότητα εμφάνισης διαφόρων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων, γονόρροιας, ουρεοπλάσματος και πυελικής φλεγμονής.

Θεραπεία

Πρέπει να τονίσουμε πως η εκρίζωση του ουρεοπλάσματος από το κατώτερο γεννητικό σύστημα (κυρίως από τον κόλπο) είναι δύσκολη. Αιτία γι’αυτό είναι το ότι το όξινο pH του κόλπου αδρανοποιεί τα αποτελεσματικά αντιβιοτικά όπως η ερυθρομυκίνη. Πάρα ταύτα, σε επίμονες καταστάσεις που δεν ανταποκρίνονται σε τετρακυκλίνες, πρέπει να εφαρμόζεται αγωγή με ερυθρομυκίνη ή κινολόνες.

Τα στοιχεία για το παρόν άρθρο ελήφθησαν από διάφορες πηγές. Χαρακτηριστικά αναφέρω το : Infectious Diseases of the Female Genital Tract, 4th edition: by Richard L., Md. Sweet, Ronald S., MD Gibbs 2002 by Lippincott Williams & Wilkins Publishers
το Novak's Gynecology: Jonathan S. Berek, 2002 by Lippincott Williams & Wilkins
και το Frauenheilkunde των Feige, Rempen, Wuerfel, Caffier και Jawny, 1997, Urban & Schwarzenberg