Σαμανίδης Δημήτρης
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Αριστοτέλους 12, Τ.Κ. 54623 Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 2310 210867 & 2310 210629
Fax: 2310 210867
www.dietima.eu
info@dietima.eu
Η φυτοφαγία περιλαμβάνει μία ετερογενή ομάδα διαιτητικών πρακτικών που το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η μερική η ολοκληρωτική εξάρτησή τους από τα τρόφιμα φυτικής προελεύσεως, σαν κύριες πηγές ενέργειας. Η επίδραση των διαφόρων φυτοφαγικών διαιτών στο διατροφικό επίπεδο, την υγεία και τη μακροζωϊα είναι επίσης ετερογενείς. Σχετίζονται τόσο με υγιεινή στάση ζωής όσο και με θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΦΥΤΟΦΑΓΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
- απόλυτα φυτοφαγική δίαιτα: αποκλείει όλα τα ζωικά τρόφιμα. Το βασικό πλάνο της δίαιτας στηρίζεται σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, σπόρους, σιτηρά, βολβούς και ξηρούς καρπούς
- γαλακτοφαγική δίαιτα: περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω τρόφιμα καθώς επίσης το γάλα και τα προϊόντα του
- γαλακτοωοφυτοφαγική δίαιτα: περιλαμβάνει όλα τα φυτικά προϊόντα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά.
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Οι πρωτεϊνικές απαιτήσεις, μπορούν να καλυφθούν με σωστή επιλογή και συνδυασμό φυτικών τροφίμων, τα οποία δίνουν επαρκή συμπληρωματικότητα σε απαραίτητα αμινοξέα. Χαρακτηριστικά δίνονται οι παρακάτω συνδυασμοί.
- ρύζι + όσπρια
- ρύζι + σιτάλευρο + σόγια
- ρύζι + γάλα
- σιτάλευρο + φασόλια
- καλαμποκάλευρο + φασόλια
- φασόλια + γάλα
- φιστίκια + γάλα
Η πρωτείνη σόγιας θεωρείται ισότιμη με τις ζωικές πρωτεϊνες.
η πρόσληψη υδατανθράκων (ειδικά των σύνθετων) αλλά και τις φυτικής ίνας είναι υψηλή (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά)
η κατανάλωση διαιτητικών λιπών (ειδικά των κορεσμένων λιπαρών οξέων) και της χοληστερόλης είναι χαμηλή.
Η φυτοφαγική δίαιτα, ανάλογα με τον τύπο, παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας στα παρακάτω θρεπτικά συστατικά:
σίδηρος: στην καθημερινή δίαιτα , έμφαση πρέπει να δοθεί στη συμμετοχή οσπρίων, δημητριακών εμπλουτισμένων με σίδηρο και στους παράγοντες που προάγουν και αναστέλλουν την απορρόφησή του
ασβέστιο και βιταμίνη D: η βιταμινική D ανεπάρκεια και η έλλειψη ασβεστίου αφορά μόνο τους απόλυτα φυτοφάγους. Συμβουλεύονται να καταναλώνουν ημερησίως ικανές ποσότητες λαχανικών, φρούτων, φασολιών και εμπλουτισμένο γάλα σόγιας τα οποία είναι καλές φυτικές πηγές ασβεστίου και να εκτίθενται επαρκώς στον ήλιο
βιταμίνη Β12: η βιταμίνη Β12 περιέχεται σε υψηλά ποσά μόνο στα ζωικά τρόφιμα. Συνεπώς η έλλειψή της αναφέρεται στους απόλυτα φυτοφάγους. Καθοδηγούνται στο να συμπεριλαμβάνουν προϊόντα σόγιας που έχουν υποστεί ζύμωση (miso, tempeh), ζύμη εμπλουτισμένη με Β12 και γενικά με τρόφιμα ενισχυμένα σε Β12.
Το βασικό πλάνο της γαλακτοωοφυτοφαγικής δίαιτας, μπορεί να θεωρηθεί ως υγιεινή διατροφή, σύμφωνα με τα σημερινά διατροφικά δεδομένα ενώ η προσθήκη λευκού κρέατος (πουλερικά, ψάρια) πιθανόν να είναι σκόπιμη για τη μείωση του κινδύνου ανεπαρκειών, σε ακραίες περιπτώσεις φυτοφαγίας.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΥΤΟΦΑΓΙΚΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ
Οι θετικές επιδράσεις της φυτοφαγικής δίαιτας έχουν αναγνωρισθεί. Συγκεκριμένα, συμβάλει στη μείωση του κινδύνου για ορισμένες παθολογικές καταστάσεις όπως: παχυσαρκία, καρδιαγγειακά νοσήματα, δυσκοιλιότητας, σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ και για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου.
Δεδομένης της μειωμένης θνησιμότητας, η μακροζωία είναι υψηλότερη.